الف-پاتوژن ها ي باكتريايي:

مدفوع انسان در هر گرم 1012باكتري دارد كه 9درصد وزن مدفوع را تشكيل مي دهد.از مهم ترين باكتريهاي پاتوژن كه در صورت ورود به منابع آب ايجاد بيماري مي كند كه مي توان به موارد زير اشاره كرد:

 سالمونلا:غالب ترين باكتريهاي پاتوژن در فاضلاب هستند وبيماريهاي تيفوئيد «حصبه»،پاراتيفوئيد«شبه حصبه»وگاستروانتريت در انسان ايجاد مي كند. از مهم ترين گونه هاي آن مي توان به سالمونلا تيفي ،سالمونلا انتر يتيديس وسالمونلا تيفي موريم اشاره كرد .

 شيگلا:عامل ديسانتري باكتريايي «اسهال باسيلي»است .اين بيماري از تماس مستقيم آب وغذا منتقل مي شود .دز كم آن باعث ايجاد بيماري مي شود.

 ويبريو كلرا:يك باكتري گرم منفي وعامل بيماري وبا است وبيشتر از طريق آب منتقل مي شود با رها كردن آندوتوكسين باعث ايجاد اسهال وافر واستفراغ تند وسريع مي شود.

 اشيرشيا كلي:داراي سوش هاي متعددي چون انتروتوكسيژن،انتروپاتوژن،انتروهموراژيك و.....مي باشدكه سوش انتروپاتوژن موجب بيماري اسهال مسافرين مي شود .دز عفوني اين پاتوژن نسبتا بالاست.

  كامپيلو باكتر:علت اصلي عفونت هاي منتقله از طريق غذاست وموجب گاستروانتريت حاد در انسان مي شود مهم ترين گونه اين پاتوژن كامپيلوباكتر ژژوني مي باشد .اين پاتوژن از طريق آب منتقل مي شود.

 لپتوسپيرا:از طريق آبتني با آب آلوده به فضولات حيواني به انسان منتقل مي شود.در فاضلاب نمي تواند به حيات خود ادامه دهد.

 لژيونلا پنومنو فيلا:عامل بيماري لژيونر ها وتب پنوماتيك مي باشد اين بيماري از طريق آئروسل هاي آب هاي آلوده منتقل مي شود .برج هاي خنك كننده آب مهم ترين منابع اين پاتوژن مي باشد.

 هليكو باكتر پيلوري:مسئول زخم هاي گوارشي وسرطان معده مي باشد .به راحتي توسط كلر آزاد از بين مي رود .

  باكتري هاي فرصت طلب:كه اكثرا باكتري هاي گرم منفي هتروتروف هستندوشامل جنس هاي

سودوموناس، آئروموناس،كلبسيلا،فلاووباكتر،انتروباكتر،سيتروباكتر،انسيتوباكتر،پروتئوس،سراتيا

  به دليل اين كه در كودكان ،زنان ،سا لخوردگان ايجاد بيماري مي كنند به آنها فرصت طلب مي گويند.

ب-پاتوژن هاي ويروسي:

140نوع ويروس روده اي مي تواند در آب وفاضلاب وجود داشته باشد.

·  هپاتيت A:هپاتيت عفوني به وسيله ويروس هپاتيت A«مدفوعي –دهاني»منتقل مي شود .از طريق آب وغذاي آلوده به ويروس وتماس ايجاد مي شود.

·  هپاتيت E:رتا ويروسها ،آدنو ويروس هاواسترو ويروسها مي توانند باعث اين بيماري شوند.

 

ج-انگل هاي تك ياخته پاتوژن:

اغلب اين انگل ها فرم مقاومي به نام كيست ايجادمي كنند كه قادر ند در شرايط نامساعد محيطي زنده بمانند كه عبارتند از:

 ژيارديا لامبليا:100-10عدد از كيست اين انگل مي تواند انسان را آلوده كند .بيماري ژيارديا به ندرت كشنده وبيشترين شيوع آن به خاطر آب هاي تصفيه نشده است .

  براي آبهاي تصفيه شده دو شاخص داريم:1.ژيارديا        2.ويروس هاي روده اي

  در تصفيه خانه هاي آب ژيارديا را به راحتي مي توان بر روي صافي هاي شني پيدا كرد.

 كريپتوسپوريديوم:كريپتوسپوريديوم پارووم گونه اصلي بيماري زا در انسان وحيوان است. فرم آلوده اين انگل اووسيست يا اووكيست است كه در اين انگل باعث اسهال شديد آبكي است.

 آنتا مبا هيستوليتيكا :عامل بيماري آميبيازيس«اسهال خوني آميبي»است واز طريق آب وغذاي آلوده منتقل مي شود .

 نگلريا:نگلريا فاولري عامل بيماري مننگوآنسفاليت آميبي «PAME»مي باشد وپس از 5-4روز باعث مرگ مي شود .

د-انگل هاي كرمي پاتوژن:

از مهم ترين اين انگل ها ميتوان به آسكاريس لامبركوئيدس ،نكاتور امريكانوس،آنكيلوستوما،دئودناليس،تينا ساژيناتا،تينا سوليم ووشيستوزوما مانسوني اشاره كرد.

 شاخص هاي مدفوعي آلودگي آب:

1-كل كليفرم ها«TC»:باكتري هاي ميله اي گرم منفي هستند كه هوازي وبي هوازي اختياري بوده ،اسپور توليد نمي كنند وقادرند قند لاكتوز را در دماي 37درجه سانتي گراد ظرف حداكثر 48ساعت تخمير كرده وگاز توليد كنند .

كليفرم ها شامل گونه هاي مختلف:اشرشياكلي،كلبسيلا،انتروباكتر،سيتروباكتر،سراتيا،يرسينيا،هافنيا مي شود باشد.

2-كليفرم هاي مدفوعي يا كليفرم هاي گرماپاي «FC»:كليفرم هايي هستند كه قادرند قند لاكتوز را در دماي 5/44درجه سانتي گراد در مدت 24ساعت تخمير كنند.

از مهم ترين كليفرم هاي مدفوعي مي توان به اشرشيا كلي ،كلبسيلا پنومونيه اشاره كرد.

3-استرپتوكوك هاي مدفوعي «FS»:از مهم ترين آنها مي توان فكاليس ،بوويس،آويوم،اكوئينوس را نام برد .اگر وارد محيط شوند تكثير نمي كنند ودسته اي از آنها به نام انتروكوك ها «فيكاليس وفاسيوم» مي توانند به عنوان شاخصي براي رد يابي ويروس ها در لجن وآب دريا به كار بروند.با داشتن نسبت كليفرم مدفوعي به استر پتوكوك مدفوعي مي توانيم منشاءآلودگي آب را پيدا كنيم.

اگر                   FC/FS>4        منشاء آلودگي انساني است .

اگر                  FC/FS<./7     منشاء آلودگي حيواني است .

4-باكتريهاي بي هوازي:مهم ترين آنها كلستريديوم پر فرين ژنز است كه بي هوازي اجباري بوده واسپور توليد مي كند .اين باكتري شاخصي براي آلودگي قديمي آب وكيست تك ياخته هاست .

بيفيديوباكترها وگونه هاي يوئيدس بيشتر از كليفرم ها در مدفوع وجود دارند اما روش تشخيص آنها سخت است.

5-باكتريوفاژها:ويروس هايي هستند كه از باكتريها به عنوان ميزبان استفاده مي كنند .مهم ترين آنها كلي فاژها «ويروسي كه از كليفرم به عنوان ميزبان استفاده ميكند»است.

6-مخمرهاوارگا نيسم ها ي اسيد فاست:مايكوباكتريوم ها شامل اين دسته هستند .

*اسيد فاست:مقاوم به حرارت

7-باكتر هاي هتروتروفيك:باكتري هاي هوازي وبي هوازي اختياري هستند كه كربن وانرژي خود را از تركيبات آلي بدست مي آورند

مانند:سودوموناس،آئروموناس،كلبسيلا،سيتروباكتر،انتروباكتر،فلاووباكتر،سراتيا،آلكا ليژنز،موراكسلا،انسيتوباكتروپروتئوس.

اين باكتريها را با تست HPC«شمارش بشقابي هتروتروفيك»انجام مي دهند.

عوامل مولد طعم وبو در آب آشاميدني(Tastesond/or odours indrinking water)

عامل مولد طعم وبو در آب آشاميدني در نتيجه فرايندهاي طبيعي يا غير طبيعي در آب ،ايجاد طعم وبو مي كند .مهم ترين اين عوامل رشد ميكروبي ومتابوليسم ميكروبي است.

  مهمترين عوامل طعم وبو :

1-فعاليت بيولوژيكي ميكروارگانيسم ها در منبع آب «بلاخص جلبك ها» .

2-موادي كه براي گندزدايي آب مورد استفاده واقع مي شود مثل كلر وتركيبات آن .

3-فعاليت هاي بيولوژيكي در شبكه توزيع آب مثل باكتري هاي آهن.

طعم وبويي كه در آب ايجاد مي شود معمولا در اثر دو تركيب عمده است كه عبارتند از :

ژئوزمين ،متيل ايزوبورنئول«MIB».اين دو تركيب در اثر فعاليت ميكروبي وتجزيه سلولي ميكروارگانيسم هايي چون جلبك ها در آب آزاد مي شوند.

 ميكروارگانيسم هاي توليد كننده ژئوزمين ومتيل ايزوبورنئول:

1-اكتينوميست ها مثل استرپتومايسز،نوكارديا  و ميكروبسيپرا

2-سيانوباكترهامثل اوسيلاتوريا،آنابنا وآفانيزومنون

3-گونه هاي خاصي از ساير جلبكها

 جلبك هاي مولد طعم وبو در آب
¯    آنابنا

¯    آستر يونلا

¯    دينوبريوم

¯    آفانيزومنون

¯    سيندرا

¯    ولوكس

¯    پاندورينا 

¯    سراتيوم

 جلبكهاي موجود در آب آلوده:

 ¯    اوسيلاتوريا

¯    كلرلا

¯    اوگلنا

¯    كلاميدوموناس

¯    آناسيتيس

  جلبكهاي محدود كننده صافي:

¯    دياتوم ها«مهم ترين»

¯    ناويكولا

¯    دينوبريون

¯    آنابنا

¯    اوسيلاتوريا

¯    تابلاريا

¯    آستريونلا

ساير مشكلات ناشي از جلبكهادر منابع آب:

1-سميت:مخصوصا جلبكهاي سبز آبي باعث مرگ ماهي ها ومسموميت دام ها مي شوند.مثل آنابناوآنا سيتيس.

2-خورندگي:بعضي از جلبكها توانايي خورندگي سطوح را دارند مثل اوسيلاتوريا كه باعث خوردگي فولاد مي شود.

3-توليد توده لزج:جلبكها از خودشان ماده لزج ژلاتيني ترشح مي كنند كه به سطوح چسبيده وباعث لغزنده شدن وبوي نامطبوع آن سطح مي شوندمثل اوگلنا

4-تشكيل تري هالومتان ها:افزودن كلر به آب حاوي جلبك ها باعث تشكيل تري هالومتان ها مي شود.

روش تشكيل تري هالومتان ها:روش هاي شيميايي وبيولوژيكي براي كنترل جلبكها وجود دارد اما دو روش مؤثر ،استفاده از سولفات مس واستفاده از پودر كربن فعال مي باشد .مقدار سولفات مس مناسب بسته به قليائيت آب وpH از ./3mg/l تا چند mg/lمتفاوت خواهد بود.

نكته:اگر ضخامت توده جلبكي زياد باشد ،ابتدا بايد به روش فيزيكي آن توده را جمع كرد وسپس از سولفات مس استفاده نمود.

اگر در آب تركيبات سولفور مثل سولفات وجود داشته باشد،در اثر احياءاين تركيبات طعم وبوي سولفور در آب ايجاد مي شود.

نظرات شما عزیزان: